Yaratıcılığın Teşhisi ve Yaratıcı Düşünce
Akademik çevreler artık en fazla kaynaktan yararlananın en
yaratıcı kişi olduğunu öne sürmektedirler. Yaratıcı direktör Ron Hoff, yaratıcıların
dört genel özelliğe sahip olduğu görüşündedir:
1. Olanakları zorlayan gözlemcilerdir.
2. İnsanları etkilemek isterler.
3. Nesnelere diğer insanlardan farklı bir biçimde yaklaşırlar. Nesnelerle
ilişkileri diğer insanlardan farksızdır, ama onları alışılmadık biçimlerde anlatırlar.
4. Yarattıkları dünyayı görmek isterler.
Yaratıcılığın teşhisi ve yaratıcı düşüncenin değerlendirilmesi hem çok önemli
hem de çok güç ve karmaşık bir iştir. Zihin fonksiyonlarının ve anlamının
değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılan teknik zekâ testleridir. Fakat zekâ
bölümü (IQ) ve yaratıcılık test edildiği zaman farklı dağılımlar gösterir. Diğer bir
deyimle, zekâ bölümleri yüksek olanların yaratıcı olmaları da düşünülemez.
IQ seviyeleri ve yaratıcılık
Bugüne kadar yaratıcılık niteliklerine sahip çocukların zekâ bölümleri üzerinde
yapılan araştırmalara göre yaratıcı çocukların, büyük çoğunluğunun 120 zekâ
bölümü etrafında toplandıkları görülmektedir. Zekâ bölümü 130’un üzerinde
olanlar ile ortalamada bulunan çocuklar yüksek düzeyde yaratıcılık
göstermemektedirler. Genellikle yüksek düzeyde yaratıcılık niteliklerine sahip
olanların zekâ bölümlerinin 120-130 arasında olduğu bilinmektedir. Bundan
anlatmak istediğimiz gerçek yüksek zekâ bölümü ile yüksek yaratıcılık özelliği
arasında olumlu ve güvenilir bir bağıntı (korelasyon) olmadığını belirtmektedir.
Diğer bir deyimle, genel zekâ açısından üstün zekâlı görülen ve zekâ bölümleri
130-140 ve daha yüksek olanların aynı zamanda yaratıcılıkta üstün özelliklere
sahip olduğunu düşünmek ve söylemek bu konuda bilimsel araştırma sonuçlarına
ters düşer. Bu konuda çok uyanık olmak gerekir. Yüksek düzeyde yaratıcı güce
sahip kimselerin çok çabuk ve kolayca değişen problem çözümü durumlarında
daha iyi ve kolay öğrenip çözümledikleri kanıtlanmıştır. Yaratıcı çocukların
belirlenmesinde yalnız zekâ testleri sonuçlarına güvenemeyiz. Zekâ testleri yaratıcı
çocukların teşhisinde kullanılan teknik ve araçlardan biridir.
Grafik Tasarım ve Yaratıcılık
Grafik tasarımdaki amaç sunulan mal ve hizmetin en iyi şekilde tanıtılması
veya satışıdır. Bir özgünlük ve yaratıcılık vardır. Bir düşünce ürünüdür. Bir
gerekliliktir. Bir gereklilikten doğmuştur. Bir bilinç vardır. Bir ürünün grafik
tasarımı, ne kadar ilginç, yaratıcı ve etkileyici ise beğenilme ve satın alınma şansı
da o kadar yüksektir. Yöneticiler için tasarımcıların değeri kaçınılmazdır yeni
bilgiyi ve görseli tasarımcılar oluşturur.
KAYNAKÇA
ATALAYER, Faruk (1993). “Temel Sanat Eğitiminin Gerekliliği”, Anadolu Sanat
Dergisi 4, (1), s. 29–42.
BECER, Emre (2008), İletişim ve Grafik Tasarım, 6. Baskı, Dost Yayınları, Ankara.
BÖLÜKOĞLU, Hülya (2000). “Grafik Tasarım Atölye Eğitiminde Grup Eleştirisi
ve bir Değerlendirme Uygulaması”, Gazi Sanat Dergisi. 3, (3),( 25–39).
ÇAĞLAR, Doğan ”Üstün zekalı çocukların eğitimi ve öğretimi”. Çağdaş Eğitim
dergisi, c.3 ,S. 19, 2007. Hazırlayan Bülent Ağaoğlu. (Üstün yetenekli
çocuklar kaynağı) İstanbul, 2013.
GLAZER, Milton.(1999).’İnterview, The Education of Graphic Designer’, Londra.
SABAN, Ahmet, (2004). Öğrenme ve Öğretme Süreci, Yeni Teori ve Yaklaşımlar.
(Üçüncü Baskı). Ankara:Nobel Yayınevi.
KARAMUSTAFA Sadık,(2003), ‘21. Yüzyıl Türkiyesi’nde Görsel İletişim Tasarımı
Eğitimi’ İstanbul.
YILDIRIM Merve, (2012), “Grafik Tasarım Eğitiminde Yaratıcılığın
Süreç İçerisindeki Önemi” Kayseri.
